Zróbmy to po swojemu! - Mały Książę w krainie LEGO

5 czerwca w ramach cyklu Zróbmy to po swojemu! odbyły się warsztaty dla nauczycieli Mały Książę w krainie LEGO, na których wspólnie przepracowaliśmy wykorzystanie klocków w edukacji polonistycznej.

Klocki to doskonale znana wszystkim zabawka, która także w edukacji znalazła swoje miejsce. Jednak najczęściej pojawiają się one na zajęciach matematycznych lub ogólnorozwojowych, a nie na tych poświęconych kształceniu kompetencji czytelniczych lub językowych. Tymczasem, jak się okazuje, mogą one stymulować rozwój w tym obszarze oraz wspomagać interpretację tekstu – zwłaszcza odczytania jego przenośnych i symbolicznych znaczeń.

Zajęcia rozpoczęły się od polecenia wybudowania z określonego zestawu klocków… wyobraźni. To początkowo zaskakujące zadanie stało się przyczynkiem do rozbudzenia… wyobraźni uczestników. Jak się okazało – niejeden z nas ma ją wyjątkowo bujną (zobacz zdjęcia). 

Kolejno zaprezentowany został scenariusz zajęć oparty na pomyśle Ireny Buławy, Marii Kubiczek i Barbary Stworowej Wśród planetek, planet i gwiazd z księciem z bajki, do którego wplecione zostały zadania wymagające użycia klocków. Pierwsze z nich dotyczyło ukazania za ich pomocą kluczowej scenki ze spotkania z kolejnym mieszkańcem planetki, którą odwiedził Mały Książę przed wylądowaniem na Ziemi. Ćwiczenie to ma na celu skłonienie do czytania ze zrozumieniem, kształci umiejętność selekcjonowania informacji, ale także posługiwania się symbolem lub metaforą – stąd bohater kłaniający się nisko Królowi, klocki imitujące kwiaty na planecie Próżnego, Badacz siedzący tyłem i do swojego gościa i do wznoszącej się na jego planecie góry, Latarnik z latarnią na tak małej planecie, że stanowił ją jeden klocek…

Inne ćwiczenia wymagały scharakteryzowania tychże postaci i wypisania ich cech z użyciem imiesłowów przymiotnikowych. Zebrane w całość dały obraz dorosłych – zabieganych, zapracowanych, żądnych władzy, poklasku, uznających autorytety, zagubionych, wykonujących czasami absurdalne rozkazy itp. W Małym Księciu przeciwstawione zostaje im dziecko – ciekawe świata, otwarte, szczere, kochające całym sercem… Dlatego też dla równowagi uczestnicy razem mieli wybudować konstrukcję odzwierciedlającą świat młodego człowieka. Powstał… plac zabaw! Potem koniecznie musieli opowiedzieć, skąd taka wizja i co symbolizują poszczególne elementy.

Antoine de Saint-Exupèry dedykował swój utwór Leonowi Werthowi – dorosłemu, który zachował w sobie dziecko. Uczestnicy zajęć z klockami LEGO również mogli na nowo przypomnieć sobie emocje z dzieciństwa, poczuć się jak kiedyś, gdy zabawa była ich codziennością. Wykorzystanie tej metody bowiem angażuje nie tylko na poziomie ruchowym czy intelektualnym, ale wzbudza także emocje. A to wedle badaczy prosta droga do trwałego zapamiętywania. 

Ponadto praca z klockami pozwala na kształtowanie wszystkich kompetencji kluczowych, od wielojęzyczności począwszy (odczytywanie kodów, definiowanie znaczeń), poprzez przedsiębiorczość, myślenie matematyczne, uczenie się, po społeczne, o ekspresji artystycznej nie wspominając. Zachęcam zatem do włączania się w krąg „klockomaniaków”! Zainteresowanych odsyłam na stronę naszego nowego projektu Edukacja klockiem po(d)parta, która już wkrótce zostanie uruchomiona.

Zróbmy to po swojemu! – kolejna odsłona

W ramach zapoczątkowanego w poprzednim roku szkolnym cyklu spotkań Zróbmy to po swojemu! w poniedziałek 19 listopada odbyły się kolejne warsztaty dla nauczycieli języka polskiego. Tym razem tematem przewodnim były Syzyfowe prace Stefana Żeromskiego.

Pierwszą część spotkania wypełnił wykład Urszuli Rukasz, konsultantki ds. historii naszego Ośrodka, w którym zostało zaprezentowane szerokie tło lektury (historyczne, społeczne, gospodarcze). Uczestnicy mieli okazję przypomnieć sobie tak ważne historyczne wydarzenia, jak: utworzenie Księstwa Warszawskiego, a potem Królestwa Polskiego, przyczyny, przebieg i skutki powstania listopadowego, powstania krakowskiego, rabacji galicyjskiej, Wiosny Ludów, aż wreszcie przyczyny, przebieg i skutki powstania styczniowego, którego echa pobrzmiewają w Syzyfowych pracach.

Tutaj do pobrania prezentacja.

Druga część, warsztatowa, miała na celu wypracowanie pomysłów na pracę z lekturą dzisiaj, w XXI wieku, czyli zgodnie z postulowaną przez twórców nowej podstawy programowej języka polskiego ideą „fuzji horyzontów”. Nauczyciele najpierw zastanawiali się, które z tematów lub problemów ukazanych w książce są ponadczasowe, interesujące z punktu widzenia współczesnego nastolatka, a także w jaki niestandardowy sposób przybliżyć je siódmo- lub ósmoklasistom. Dzielili się również własnym doświadczeniem po omawianiu lektury i konfrontowali swoje pomysły z innymi. Po raz kolejny poloniści pokazali, że są niezwykle twórczy, a ich wyobraźnia nie zna granic.

Już dzisiaj zapraszam na kolejne spotkanie z cyklu Zróbmy to po swojemu!, tym razem poświęcone Balladynie.

Zróbmy to po swojemu! "Pan Tadeusz"

Kolejne warsztaty zatytułowane Zróbmy to po swojemu!, mające miejsce 26 kwietnia br. w naszym Ośrodku, na życzenie nauczycieli zostały poświęcone Panu Tadeuszowi Adama Mickiewicza. Jest to lektura, która po wielu latach wróciła do kanonu w szkole podstawowej i stała się pozycją obowiązkową.

Aby rozszerzyć możliwości interpretacji i wskazać na inne niż dotychczas obszary tematyczne, do których na lekcjach języka polskiego może odwoływać się polonista, spotkanie zostało rozszerzone o wykład dr Doroty Siwor zatytułowany  Dlaczego czytamy „Pana Tadeusza” – epopeja dzisiaj. 

Konsultantka naszego Ośrodka przenalizowała w nim trudności, jakie sprawia odbiór lektury, i jak sobie z nimi poradzić. Poruszyła także kwestię ponadczasowości dzieła Adama Mickiewicza oraz przedstawiła ciekawe pomysły na to, jak przybliżyć siódmo- lub ósmoklasistom ten napisany blisko 200 lat temu tekst, m.in. za pomocą oryginalnych gier. 

Druga część spotkania – o charakterze warsztatowym – miała na celu wypracowanie autorskich pomysłów na cykl lekcji z Pana Tadeusza, w oparciu o własne doświadczenia, ale z uwzględnieniem współczesnych realiów. Jak się po raz kolejny okazało, inwencja twórcza polonistów nie zna granic – powstało kilkanaście propozycji ujęć różnych tematów związanych z lekturą, np. historią Jacka Soplicy, opisami przyrody, koncertów Wojskiego czy Jankiela, charakterystyką kluczowych postaci itp.

Już dziś zapraszamy na kolejne spotkanie poświęcone – ponownie na życzenie nauczycieli - Syzyfowym pracom Stefana Żeromskiego.

Czy wiesz, że Ty i Twój uczeń władacie co najmniej 20 językami?

Słownik języka polskiego definiuje różnojęzyczność jako umiejętność mówienia wieloma językami, wyrażania myśli w różnych językach. Mało kto zdaje sobie sprawę, że posiada takową kompetencję, pozwalającą mu na  porozumiewanie się w innych językach, mało tego – wykorzystuje ją na co dzień!

Bo czy w naszym czynnym słowniku nie pojawiają się specjalistyczne pojęcia z różnych dziedzin wiedzy, czy nie zdarza się nam posługiwać socjolektem, a trakcie wyjazdu za granicę jakoś się „dogadywać” z wykorzystaniem pełnego repertuaru naszych zasobów językowych? 

Różnojęzyczność to bowiem zdolność użycia (niekoniecznie perfekcyjna) kilku języków przez daną osobę, wzajemne interakcje tychże języków w umyśle użytkownika oraz całość doświadczeń językowych i kulturowych ich użytkownika składających się na jej/jego kompetencję komunikacyjną. [..] nie oznacza perfekcyjnej znajomości kilku języków, ale próby wykorzystania posiadanej wiedzy językowej i umiejętności do porozumienia się z innymi ludźmi w wielu sytuacjach życiowych. W praktyce oznacza umiejętność skutecznego działania w wielonarodowej i wielokulturowej społeczności poprzez pewną wrażliwość na podobieństwa i różnice pomiędzy językami i kulturami.

(za: http://www.ia.uw.edu.pl/o-instytucie/struktura/zaklad-jezykoznawstwa-angielskiego-stosowanego/dziedziny-badan/223-dwujezycznosc-wielojezycznosc-roznojezycznosc)

Tej tematyce poświęcona była konferencja, która odbyła się w naszym Ośrodku 20 kwietnia br. Jej celem było wyposażenie nauczycieli języka polskiego oraz języków obcych w narzędzia pozwalające mu na „otwarcie” uczniów na różnojęzyczność, poprzez pokazanie im „mostów” między poszczególnymi językami. Zostały także przybliżone koncepcje pluralistycznego podejścia do języków, tj. odwoływania się jednocześnie do wielu języków, oraz zintegrowanej dydaktyki językowej opierającej się na znajomości języka, w którym odbywa się nauka, by poznać pierwszy język obcy, a następnie wykorzystywanie tych dwóch znanych już języków przy uczeniu się kolejnego obcego.

Wdrożenie zaproponowanych koncepcji, nawet w elementarnym zakresie, pozwoli na ugruntowanie w naszych uczniach przekonania, że potrafią poradzić sobie w coraz bardziej wielojęzykowym i wielokulturowym świecie. 

Materiały z konferencji w zakładce >> W stronę praktyki

Emisja głosu – warsztaty

Głos to podstawowe narzędzie pracy nauczyciela, zatem dbałość o niego jest koniecznością. Aby poznać lub przypomnieć sobie podstawowe techniki pracy z głosem, 13 kwietnia br. w naszym Ośrodku zostały zorganizowane warsztaty z emisji głosu, które poprowadził aktor Teatru Polskiego w Bielsku-Białej, Sławomir Miska.

Po krótkiej części teoretycznej, w trakcie której zostały omówione podstawowe zasady obowiązujące w zakresie higieny aparatu głosowego oraz właściwego operowania głosem, uczestnicy mieli okazję w praktyce popracować ze swoim głosem, wykonując szereg ćwiczeń. Znalazły się wśród nich zarówno ćwiczenia fonacyjne, takie jak „murmurando” czy wymawianie spółgłosek nosowych z towarzyszeniem kolejnych samogłosek; ćwiczenia artykulacyjne i dykcyjne polegające na dokładnym i wyrazistym wymawianiu słów, fraz czy całych zdań; jak i ćwiczenia oddechowe pozwalające na pogłębienie zbyt płytkiego na co dzień oddechu.

Ze względu na duże zainteresowanie tego typu zajęciami w przyszłym roku szkolnym zaproponujemy dłuższą formę w zakresie emisji głosu. Prosimy o zaglądanie na strony wombb.edy.pl oraz polonista.wombb.edu.pl i śledzenie naszej oferty.

Literatura dla ciekawych w zakładce >> Metodyczne ABC

Zróbmy to po swojemu!

 Nowa lista lektur obowiązkowych i nadobowiązkowych jest dużo obszerniejsza niż w poprzedniej podstawie programowej (pełna lista lektur w zakładce >> L). Znajomość ich treści będzie sprawdzana na przyszłorocznym egzaminie ósmoklasisty. W związku z powyższym nauczyciele stanęli przed nie lada wyzwaniem – jak zmotywować ucznia do dogłębnego poznania lektury oraz zorganizować proces nauczania języka polskiego, by znaleźć czas na rzetelnie omówienie tekstów.

Tematyce tej został poświęcony cykl warsztatów Zróbmy to po swojemu, w ramach którego pierwsze spotkanie odbyło się 15 marca 2018 r. w naszym Ośrodku.

W trakcie zajęć cieszących się dużym powodzeniem (33 uczestników) nauczyciele wspólnie opracowali własne, autorskie propozycje cyklu zajęć dotyczących Alicji w Krainie Czarów L. Carrolla, integrujących różne treści kształcenia. Objęły one:

· lekcje wprowadzające do lektury (motywujące do przeczytania),

· lekcje poświęcone pracy z tekstem (w tym zagadnienia językowe i redagowanie dłuższych lub krótszych form wypowiedzi, także kształcenie umiejętności retorycznych),

· budowanie narzędzi sprawdzających nabytą wiedzę i umiejętności.

Z uwagi na ogrom pracy i ograniczony czas zajęć nie udało się opracować podobnych lekcji do drugiej lektury – Quo vadis H. Sienkiewicza, jednak nauczyciele otrzymali propozycję zarysu cyklu zajęć, którą będą mogli wykorzystać we własnym zakresie.

Na prośbę uczestników kolejne zajęcia – w drugiej połowie kwietnia ‒ zostaną poświęcone Panu Tadeuszowi Adama Mickiewicza – lekturze powracającej do szkoły podstawowej (w całości). Zapraszam już dzisiaj – szczegóły pojawią się na stronie Ośrodka oraz na polonista.wombb.edu.pl na początku przyszłego miesiąca.

Budowanie wiązek zadań – relacja z warsztatów

Od wielu lat w dydaktyce języka polskiego zaleca się tak organizować proces nauczania, by ukazywać uczniom zależność między różnymi treściami kształcenia oraz ich wszechstronne zastosowanie. Dotyczy to zwłaszcza funkcjonalnego wykorzystania wiedzy o języku do analizy dzieł literackich i innych tekstów kultury. Mówiła o tym m.in. dr Maria Romanowska na grudniowej konferencji poświęconej egzaminowi ósmoklasisty, prezentując propozycję pracy z fragmentem Pana Tadeusza A. Mickiewicza.

Zagadnieniu temu poświęcone były warsztaty Przed egzaminem ‒ budowanie wiązek zadań integrujących różne treści kształcenia, które odbyły się w naszym Ośrodku 10 stycznia br. W czasie ich trwania nauczyciele samodzielnie tworzyli wiązki zadań do fragmentów lektur obowiązkowych, kierując się wskazanymi zapisami z nowej podstawy programowej języka polskiego. Wybór tekstów nie był przypadkowy – w związku z tym, że znacząco zwiększyła się liczba utworów, których znajomość będzie sprawdzana na egzaminie ósmoklasisty, należy jak najczęściej po nie sięgać, wykorzystując każdą nadarzającą się okazję. 

Intensywne prace nad fragmentami Syzyfowych prac, W pustyni i w puszczy, Akademii pana Kleksa, Quo vadis, Zemsty, Klątwy starej stróżki czy całości ballady Powrót taty zaowocowały wiązkami zadań o różnym stopniu trudności i sprawdzających różne umiejętności, a jednak łączących się w jedną spójną całość. Dzięki zgodzie autorów na ich udostępnienie pozostałym nauczycielom zasiliły bazę pomocy dydaktycznych uczestników zajęć. 

Fragmenty lektur i zapisy z podstawy programowej określające treści układanych do nich zadań są dostępne w zakładce >> W stronę praktyki

Oswajamy egzamin ósmoklasisty

Wdrażana właśnie reforma oświaty zakłada, że nauka w ośmioklasowej szkole podstawowej kończy się egzaminem. Musimy jako nauczyciele zrobić wszystko, by jak najlepiej przygotować do niego uczniów. To z pewnością wyzwanie, bowiem czasu jest bardzo mało, uczniowie obecnej klasy VII weszli niejako w środek nowo skonstruowanego procesu edukacyjnego. Dlatego też 14 grudnia zorganizowaliśmy z naszym Ośrodku konferencję: Egzamin ósmoklasisty – jak dobrze przygotować do niego uczniów. 

           Dr hab. Krzysztof Biedrzycki z Uniwersytetu Jagiellońskiego, recenzent  Informatora o egzaminie ósmoklasisty, w wystąpieniu Jak przygotować uczniów do egzaminu ósmoklasisty? Kilka wskazówek w świetle informatora CKE mówił o typach zadań i wypracowań oraz o zasadach ich oceniania. Przedstawił też sugestie metodyczne szczegółowo omawiając pracę z lekturą na przykładzie Balladyny Juliusza Słowackiego. 

            Dr Maria Romanowska, współautorka Informatora o egzaminie ósmoklasisty z OKE w Jaworznie, mówiła o Integracji kształcenia polonistycznego w odniesieniu do egzaminu ósmoklasisty. Szczegółowo omawiała wybrane zagadnienia związane z przygotowaniem do rozwiązywania zadań zawartych w arkuszach egzaminacyjnych. Omówiła także kryteria oceniania wypowiedzi argumentacyjnych i twórczych, analizując konkretne wypracowania uczniowskie.  

            Temat egzaminu jest trudny i budzi emocje, nauczyciele zadawali pytania i komentowali poszczególne rozwiązania, prelegenci dokładali starań, by jak najwięcej wyjaśnić. Ważne, byśmy zdawali sobie sprawę, że im lepiej poznamy zasady nowego egzaminu, tym większe szanse na dobre przygotowanie naszych podopiecznych. W RODN „WOM” będziemy organizować kolejne spotkania związane z tą tematyką. 

dr Dorota Siwor

Katarzyna Zioła-Zemczak

„Kochajcie teatr w sobie, a nie siebie w teatrze”

„Kochajcie teatr w sobie, a nie siebie w teatrze” – pod takim hasłem przewodnim 7 grudnia w naszym Ośrodku odbyły się zajęcia teatralne skierowane do nauczycieli – opiekunów szkolnych kół teatralnych i animatorów kultury. Prowadził je aktor Teatru Polskiego w Bielsku-Białej, Sławomir Miska. 

Zajęcia miały przede wszystkim wymiar praktyczny, a ich celem było wyposażenie nauczycieli w kompetencje pozwalające na taką pracę z młodymi ludźmi, aby pomóc im wyrażać emocje, porozumiewać się i  rozumieć siebie, innych ludzi, świat. 

Praca nad scenariuszem, prawda wewnętrzna aktora, ruch na scenie, słowo i emocje to priorytetowe elementy, na których został położony szczególny nacisk w trakcie spotkania. W związku z tym uczestniczki warsztatów uczyły się, jak: rozwijać umiejętność budowania poszczególnych scen oraz całego spektaklu, wyrażać emocje, kreować prawdę aktora-człowieka na scenie teatralnej, uwrażliwiać się na drugiego człowieka i jego świat, prawidłowo wykorzystać przestrzeń sceniczną i umiejętnie improwizować. 

Zadania dramowo-teatralne, jak i sztuka improwizacji są nieodzownym elementem pracy nad spektaklem, dlatego metody te są w dużej mierze wykorzystywane były na warsztatach. Nauczycielki, wchodząc w role, wykonywały zadania sceniczne, opracowywały etiudy pantomimiczne, miały okazję wziąć udział w grach dramowych. 

Zaproponowana tematyka oraz zastosowane przez prowadzącego metody spotkały się z bardzo pozytywnym odbiorem. Uczestniczki tej formy doskonalenia zgłosiły potrzebę przeznaczenia większej liczby godzin na tego typu zajęcia. Dlatego też uruchomiony został 20-godzinny kurs dla wszystkich chętnych poszerzyć swe kompetencje w zakresie pracy nad powstawaniem małych form teatralnych. Szczegóły na stronie: 

https://kursy.wombb.edu.pl/courses/1399.

Retoryka Twoja codzienna - relacja z konferencji

29 listopada w naszym Ośrodku odbyła się konferencja poświęcona realizacji zapisów nowej podstawy programowej języka polskiego w obrębie III wymagania ogólnego Tworzenie wypowiedzi, tj. elementom retoryki w praktyce szkolnej.

Spotkanie składało się z trzech części:

• wykładu „Retoryka: historia – praktyka – nauczanie” wygłoszonego przez wykładowczynię Uniwersytetu Jagiellońskiego Ewelinę Warumzer;

• prezentacji „Dyskusja jako metoda pracy. Wykorzystanie wiadomości i umiejętności z zakresu retoryki w pracy z tekstami literackimi” zawierającej propozycje metodyczne konsultantki Ośrodka Katarzyny Zioła-Zemczak;

• części warsztatowej poświęconej manipulacji i perswazji poprowadzonej przez Dorotę Siwor, konsultantkę Ośrodka.

W czasie wykładu prelegentka pokrótce przybliżyła istotę retoryki jako sztuki układania i wygłaszania mów, przypomniała podstawowe pojęcia, określiła jej cele i funkcje. Znaczną część swojego wystąpienia poświęciła etapom retorycznego postępowania oraz elementom kompozycji wypowiedzi, podjęła również temat argumentacji i figur retorycznych. Tę część zakończyła dyskusja.

Prezentacja E. Warumzer „Retoryka: historia – praktyka – nauczanie” w zakładce >> Metodyczne ABC

W drugim wystąpieniu konsultantka Ośrodka Katarzyna Zioła-Zemczak skupiła się na dyskusji jako jednej z popularnych i często stosowanych metod nauczania. Po przypomnieniu istotnych elementów tej metody przedstawiła propozycję szeregu ćwiczeń przygotowujących uczniów do prezentowania głosu w dyskusji. Ponadto omówiła różne techniki i odmiany dyskusji oraz zaproponowała dwa rozwiązania lekcji dotyczących analizy i interpretacji wybranych tekstów literackich z zastosowaniem „burzy mózgów” i metaplanu.

Prezentacja  „Dyskusja jako metoda pracy. Wykorzystanie wiadomości i umiejętności z zakresu retoryki w pracy z tekstami literackimi” w zakładce >> W stronę praktyki

Część warsztatowa, prowadzona przez konsultantkę Ośrodka Dorotę Siwor, dotyczyła perswazji i manipulacji jako powszechnie wykorzystywanych metod wpływania na wolę odbiorcy. Zaproponowane scenariusze zajęć poświęcone tym zagadnieniom koncentrowały się na kształceniu umiejętności perswadowania, ale również prawidłowego odczytywania intencji nadawcy. Bliskie młodym ludziom tematy oraz poruszające je teksty mają stanowić zachętę do zgłębiania tajemnic języka i oddziaływania  za jego pomocą na innych.

Klasy IV−VI

III Tworzenie wypowiedzi

1. Elementy retoryki. Uczeń:

2) rozróżnia argumenty odnoszące się do faktów i logiki oraz odwołujące się do emocji;

3) tworzy logiczną, semantycznie pełną i uporządkowaną wypowiedź, stosując odpowiednią do danej formy gatunkowej kompozycję i układ graficzny; rozumie rolę akapitów w tworzeniu całości myślowej wypowiedzi;

5) zna zasady budowania akapitów;

Klasy VII i VIII

III Tworzenie wypowiedzi

1. Elementy retoryki. Uczeń:

3) tworzy wypowiedź, stosując odpowiednią dla danej formy gatunkowej kompozycję oraz zasady spójności językowej między akapitami; rozumie rolę akapitów jako spójnych całości myślowych w tworzeniu wypowiedzi pisemnych oraz stosuje rytm akapitowy (przeplatanie akapitów dłuższych i krótszych);

5) odróżnia przykład od argumentu.

Mają one przełożenie na wymagania na egzaminie ósmoklasisty, o czym świadczą m.in. kryteria oceniania dłuższej wypowiedzi pisemnej o charakterze argumentacyjnym, tj.

2. Elementy retoryczne

Oceniając wypowiedź ucznia w tym kryterium, egzaminator będzie rozważał m.in., czy: 

·         argumentacja w pracy jest wnikliwa;

·         argumenty są poparte właściwymi przykładami;

·         argumenty są przedstawione w sposób uporządkowany, np. są przedstawione od najbardziej do najmniej ważnego albo są zapisane w porządku argument – kontrargument[1].

I tak, by uczeń otrzymał 5 pkt za spełnienie tego kryterium, w pracy musi/muszą pojawić się 

·         pogłębiona argumentacja,

·         argumenty odwołujące się np. do faktów, logiki, emocji, zilustrowane odpowiednimi przykładami ORAZ/LUB wykorzystanie przykładów w funkcji argumentacyjnej.

 Ponadto argumenty/przykłady powinny być uporządkowane, np. zhierarchizowane[2].

Natomiast w przypadku tekstu o charakterze twórczym konieczność znajomości reguł budowania akapitów będzie sprawdzana w kryterium Kompozycja tekstu (kryterium to odnosi się również to tekstu argumentacyjnego):

Oceniając wypowiedź ucznia w tym kryterium, egzaminator będzie rozważał m.in., czy: 

·         kompozycja wypowiedzi jest zgodna z formą wskazaną w poleceniu, np. czy rozprawka zawiera wstęp, rozwinięcie i zakończenie, a list – zwrot do adresata, wstęp, rozwinięcie, zakończenie i zwrot pożegnalny;

·         wypowiedź jest spójna, tzn. czy jest napisana w taki sposób, że łatwo się ją czyta dzięki np. jasnym powiązaniom wewnątrz zdań oraz między zdaniami i akapitami tekstu; 

·         wypowiedź jest logiczna, tzn. czy jest zbiorem uporządkowanych myśli;

·         wypowiedź jest podzielona na odpowiednio wyodrębnione graficznie akapity, z których każdy stanowi logicznie zorganizowaną, zwartą całość[3].

Z powyższych zapisów wynikają następujące zadania dla nauczyciela:

·         Kształcenie umiejętności redagowania argumentów rzeczowych i logicznych.

·         Kształcenie umiejętności odróżniania argumentów odnoszących się do emocji i do faktów.

·         Kształcenie umiejętności odróżniania argumentu od przykładu.

·         Wprowadzenie i utrwalenie zasad dotyczących budowania akapitów.

·         Kształcenie umiejętności budowania akapitów jako spójnych całości myślowych. 

·         Kształcenie umiejętności osiągania spójności językowej między akapitami.

·         Kształcenie umiejętności stosowania rytmu akapitowego.

Tym zagadnieniom – w ujęciu praktycznym były poświęcone warsztaty.  Zaproponowane zostały różnorodne ćwiczenia obejmujące zarówno działania analityczne (praca na tekście), jak i twórcze (samodzielne budowanie akapitów i redagowanie argumentów).

Więcej o akapitach i argumentach w zakładce >> Metodyczne ABC

Przykłady ćwiczeń i zadań dotyczących budowania akapitów i redagowania argumentów w zakładce >> W stronę praktyki 

[1] Informator o egzaminie ósmoklasisty s. 9

[2] Tamże.

[3] Tamże, s. 10

Po co chcę (się) uczyć  tego, czego (się) uczę? 

Ocenianie kształtujące jako narzędzie definiujące sens uczenia i uczenia się

W sobotę 28 października w naszym Ośrodku odbyła się konferencja metodyczna połączona z warsztatami Po co chcę (się) uczyć  tego, czego (się) uczę? Ocenianie kształtujące jako narzędzie definiujące sens uczenia i uczenia się.

Tematem zajęć adresowanych do szerokiego grona nauczycieli języka polskiego i języków obcych (a przybyło ich blisko 50!) były koncepcja, elementy i strategie oceniania kształtującego. 

Prowadzące postawiły  sobie za cel zaszczepienie nauczycielom idei oceniania, które ma wspomagać rozwój ucznia poprzez informowanie go, na jakim etapie aktualnie się znajduje i co powinien zrobić, by się rozwijać.

W pierwszej części konsultantka RODN „WOM” w Bielsku-Białej Maria Łątka zaprezentowała wyniki badań Johna Hattiego, dotyczących czynników warunkujących sukces w nauce. Ocenianie kształtujące plasuje się na jednym z najwyższych miejsc w stworzonym przez badacza rankingu.

Następnie  nauczyciele mogli się zapoznać z ideą, elementami i strategiami oceniania kształtującego przedstawionymi w trakcie 45-minutowego wykładu prowadzonego przez konsultantkę ds. języka polskiego Katarzynę Zioła-Zemczak. Zaprezentowane zostały także korzyści płynące ze stosowania takiej formy informowania o postępach ucznia i wskazywania mu dalszej drogi działania. Nie bez znaczenia jest bowiem fakt, że dzięki ocenianiu kształtującemu młodzi ludzie stają się świadomymi i aktywnymi organizatorami procesu uczenia się. Ocenianie kształtujące jest szczególnie korzystne dla osób z trudnościami  w nauce – pozwala odejść od porównywania osiągniętych wyników na rzecz informowania o tym, co uczeń już wie lub umie, a nad czym powinien jeszcze popracować. 

W części warsztatowej, prowadzonej również przez konsultantkę RODN „WOM” Beatę Honkisz nauczyciele pracowali nad przełożeniem teorii na praktykę, tj. próbowali formułować cele lekcji w języku ucznia, określać kryteria sukcesu (zwane też NaCoBeZU, czyli Na Co Będę Zwracać Uwagę), wymyślać pytania kluczowe i angażujące uczniów  w lekcje. W trakcie wspólnej pracy wymieniali się uwagami i doświadczeniami, a także kształtująco oceniali własne pomysły. Niezwykle cenne okazało się to, że uczestnikami warsztatów byli nauczyciele różnych języków – pozwoliło uświadomić sobie, że ocenianie kształtujące można stosować na każdej lekcji, na każdym przedmiocie i na różnych etapach edukacyjnych.

Liczymy na to, że uczestnicy sobotnich zajęć oraz inni zainteresowani tematem stworzą sieć nauczycieli oceniających kształtująco. 

Tematykę tę chcemy poszerzać na specjalnie przygotowanym dla Państwa kursie.