Elementy oceniania kształtującego


Po co cele lekcji?

» Cel potrzebny jest i nauczycielowi, i uczniowi.

» Nauczyciel planuje lekcję i sprawdza stopień realizacji podstawy programowej.

»Uczeń świadomy celu ma większe szanse na sukces w nauce.


Cele formułowane w języku zrozumiałym dla ucznia

Cel dla nauczyciela: Rozszerzenie zakresu słownictwa przydatnego do formułowania argumentów.

Cel dla ucznia: Po lekcji będziesz umiał uargumentować swoje stanowisko.

Cel dla nauczyciela: Poznanie charakterystycznych dla tekstów epickich elementów opisu postaci. Wprowadzenie pojęć: charakterystyka pośrednia, bezpośrednia, mowa pozornie zależna, monolog wewnętrzny

Cel dla ucznia: Po lekcji będziesz umiał wskazać cechy wybranych postaci i omówić sposoby ich prezentacji przez narratora.

Cel dla nauczyciela – odpowiedź na pytania

» PO CO UCZĘ TEGO MOICH UCZNIÓW?

» Do czego przyda im się ta wiedza?

» Jak wykorzystają ją w przyszłości?

» Co będą umieć po mojej lekcji?

» Co będą pamiętać z tej lekcji za kilka lat?


W stronę praktyki

» Cele powinny być zapisane (na tablicy, w zeszycie, na kartce do wklejenia do zeszytów itd.).

» Trzeba zweryfikować, czy uczniowie naprawdę rozumieją cele.

» Ze starszymi klasami można ustalać je wspólnie.

»W trakcie zajęć, a także na końcu należy zweryfikować, czy cele zostały osiągnięte.



Kryteria sukcesu - NaCoBeZU

NaCoBeZU – kryteria sukcesu – to dwustronna umowa między uczniem a nauczycielem, co będzie podlegało ocenie.


NaCoBeZU ustalamy przed:

» lekcją,

» działem tematycznym,

» sprawdzianem,

» pracą domową itd.


NaCoBeZU to dowody na to, że cele zostały osiągnięte.

NaCoBeZU można

» ustalać wspólnie z uczniami;

» wypracować na podstawie tzw. techniki wzorcowej (uczniowie otrzymują np. wzorcowo napisaną pracę i na podstawie jej analizy określają, na co należy zwrócić uwagę w trakcie pisania swojego wypracowania).


NaCoBeZU to nie cele lekcji!

Przykład:

Cel: Po lekcji będę umieć znaleźć w tekście rzeczowniki będące nazwami własnymi.

Kryteria sukcesu: Potrafię przeczytać tekst i podkreślić w nim wszystkie rzeczowniki będące nazwami własnymi.


Pytania kluczowe i angażujące ucznia w lekcję

Pytania kluczowe to takie, które:

»pokazują uczniom szerszą perspektywę zagadnienia,

»są ściśle związane z celem lekcji,

»mają spowodować zainteresowanie ucznia tematem.


Przykłady pytań kluczowych:

»Jak zmieni się treść mojej wypowiedzi, gdy pominę znaki interpunkcyjne?

»Jak wyglądałoby życie współczesnego człowieka, gdyby przeniósł się w czasie do renesansu?

Więcej przykładów na stronie CEO poświęconej ocenianiu kształtującemu: http://www.ceo.org.pl/pl/ok


W stronę praktyki - techniki zadawania pytań:

» wydłużenie czasu oczekiwania na odpowiedź – przed zadaniem pytania uprzedzenie, ile czasu uczniowie będą mieli na przygotowywanie odpowiedzi;

» ustalanie odpowiedzi w parach;

» zasada niepodnoszenia ręki;

» uczenie się na błędach.

Pytania pogłębiające zrozumienie pojęć, zadawane w trakcie zajęć:

» Dlaczego tak?

» Co się stanie, gdy…?

» Jakie rozwiązanie przewidujecie?

» Co może w tym pomóc?

» Co wam to przypomina?


Pytania podtrzymujące dyskusję:

» Co sądzisz o wypowiedzi koleżanki?

» Czy możesz rozwinąć wypowiedź kolegi?

» Podsumuj, proszę, wcześniejsze wypowiedzi. Co z nich wynika?


Pytania podtrzymujące dyskusję:

» Co sądzisz o wypowiedzi koleżanki?

» Czy możesz rozwinąć wypowiedź kolegi?

» Podsumuj, proszę, wcześniejsze wypowiedzi. Co z nich wynika?


Informacja zwrotna

Dobra informacja zwrotna zawiera 4 elementy:

1. Co uczeń zrobił dobrze.

2. Co należy poprawić.

3. Jak należy poprawić.

4. Jak uczeń ma się dalej rozwijać.


Informacja zwrotna

Dobra informacja zwrotna zawiera 4 elementy:

1. Co uczeń zrobił dobrze.

2. Co należy poprawić.

3. Jak należy poprawić.

4. Jak uczeń ma się dalej rozwijać.

O konieczności udzielania informacji zwrotnej informuje ustawa o systemie oświaty:

Art. 44b

5. Ocenianie osiągnięć edukacyjnych i zachowania ucznia odbywa się w ramach oceniania wewnątrzszkolnego, które ma na celu:

1) informowanie ucznia o poziomie jego osiągnięć edukacyjnych i jego zachowaniu oraz o postępach w tym zakresie;

2) udzielanie uczniowi pomocy w nauce poprzez przekazanie uczniowi informacji o tym, co zrobił dobrze i jak powinien się dalej uczyć;

3) udzielanie wskazówek do samodzielnego planowania własnego rozwoju;

4) motywowanie ucznia do dalszych postępów w nauce i zachowaniu.


Ocena koleżeńska

Uczniowie udzielają sobie informacji zwrotnej, według obowiązujących reguł.


Uwaga!

Niedopuszczalna jest ocena koleżeńska na stopień.

Samoocena

Techniki wspomagające samoocenę:

» zadanie po wejściu do klasy,

» portfolio,

» drzewo,

» światła drogowe,

» zdania podsumowujące (Dowiedziałem się, że…; Zaczynam się zastanawiać nad…;, Zaskoczyło mnie, że…),

» najpierw powtórz, potem powiedz,

» kluczowe pojęcia,

» WCN (co Wiem, co Chcę wiedzieć, czego się Nauczyłam).


W stronę praktyki

» Ocenianie kształtujące to inna filozofia nauczania, a nie tylko oceniania…

» Proces przechodzenia od oceniania sumującego do kształtującego musi być powolny…

» Wprowadzamy pojedynczo kolejne elementy OK, czekając, aż się „zadomowią” na lekcjach.

» Wprowadzamy elementy OK konsekwentnie, dzień po dniu, nie wyrywkowo…

» Uczymy rodziców, o co chodzi w OK.

» Nie łączymy oceniania kształtującego z sumującym.

» Współpracujemy z innymi nauczycielami, by nakłonić ich do stosowania elementów OK.