Trochę teorii
Materiały pokonferencyjne
dr hab. Marek Bernacki, prof. ATH
Literatura i kultura Bielska-Białej w dydaktyce
Garść informacji o uczniu z zespołem Aspergera/autyzmem
Pracując w szkole z dziećmi dotkniętymi autyzmem lub zespołem Aspergera, należy wziąć pod uwagę:
• Brak uogólnień w uczeniu się dziecka (każda sytuacja wygląda inaczej dla ucznia)
• Brak przypadkowego uczenia się (wszystko musi być wyraźnie przekazane)
• Dosłowność w rozumieniu słów
• Problemy z przyłączeniem się do zajęć grupowych, gier i zabaw.
• Możliwe reakcje na nadmiar bodźców.
TRUDNOŚCI W NAUCE I STRATEGIE RADZENIA SOBIE Z NIMI
TRUDNOŚCI JĘZYKOWE
• historyjki społeczne
• uczenie zwrotów inicjujących rozmowę
• szukanie przez ucznia pomocy gdy czuje się zakłopotany
• uczenie umiejętności konwersacji w małych grupach
• uczenie zasad dotyczących kolejności zabierania głosu w trakcie rozmowy, przerywania jej czy zmiany tematu
• wyjaśnianie metafor i wyrazów wieloznacznych
• robienie przerw między wydawaniem kolejnych poleceń, sprawdzanie stopnia ich zrozumienia
• ograniczona liczba pytań ustnych
• nagrania video w celu zidentyfikowania wyrażeń niewerbalnych i ich znaczeń
NACISK NA JEDNOSTAJNOŚĆ
• przygotowanie ucznia na potencjalne zmiany
• wykorzystanie obrazków, harmonogramów, historyjek społecznych by zasygnalizować nadchodzące zmiany
BRAK UMIEJĘTNOŚCI W ZAKRESIE INTERAKCJI SPOŁECZNYCH
• określenie dokładnych oczekiwań i zasad dotyczących właściwego zachowania się
• uczenie zasad prawidłowego postępowania poprzez modelowanie i odgrywanie ról
• przygotowanie pozostałych uczniów na to, jak mają się zachowywać w związku z trudnościami ucznia dotyczącymi interakcji społecznych
• zachęcanie do gier opartych na konieczności współpracy
• zapewnienie nadzoru i pomocy dla ucznia w trakcie przerw
• system pomocy koleżeńskiej w czasie pozalekcyjnym
• uczenie jak zacząć, podtrzymywać i zakończyć grę
• uczenie kontrolowania własnych zachowań
• uczenie technik relaksacyjnych i zapewnienie dziecku cichego miejsca na wypoczynek
OGRANICZONE ZAINTERESOWANIA
• ograniczanie dyskusji i pytań o charakterze perseweracyjnym
• ustalenie oczekiwań wobec ucznia dotyczących zajęć lekcyjnych, dostarczanie mu okazji do realizacji własnych zainteresowań
• włączenie zainteresowań do ćwiczeń i zadań
PROBLEMY Z KONCENTRACJĄ
• ponowne skierowanie uwagi na zadanie
• dzielenie zadania na mniejsze cz części
• wyznaczanie odpowiedniego czasu trwania „sesji roboczych”
• zadawanie krótszych zadań domowych
• odpowiednie miejsce ucznia w klasie
• niewerbalne sygnały zwracające ucznia
MAŁE ZDOLNOŚCI ORGANIZACYJNE
• korzystanie z harmonogramów i kalendarzy
• prowadzenie listy z zadaniami
• listy „rzeczy do zrobienia”
• naklejanie obrazków na pojemnikach, na szafce
• wskazówki obrazkowe w szafkach
SŁABA KOORDYNACJA RUCHOWA
• angażowanie ucznia w aktywność ruchową
• skrócenie wymaganej ilości tekstu
• zapewnienie dodatkowego czasu na sprawdzianach
• korzystanie z komputera w przypadku zadań pisemnych
TRUDNOŚCI W NAUCE
• uczenie na podstawie ćwiczeń, doświadczeń, konkretów gdy tylko jest to możliwe
• wykorzystanie pomocy graficznych
• dzielenie zadań na mniejsze lub przedstawianie ich w innej formie
• pokazywanie na przykładach co jest wymagane
• unikanie słownego przeładowania
• wykorzystanie mocnych stron ucznia, np. pamięci
• sprawdzanie poziomu zrozumienia przeczytanego tekstu, poprzez dodatkowe pytania
WRAŻLIWOŚĆ EMOCJONALNA
• chwalenie ucznia, mówienie co zrobił dobrze
• uczenie ucznia proszenia o pomoc
• uczenie technik radzenia sobie z trudnymi sytuacjami i ze stresem
• dostarczanie takich doświadczeń, sytuacji, które wiążą się z dokonywaniem wyboru
• edukacja pozostałych uczniów
• wsparcie rówieśników w postaci systemu koleżeńskiego i sieci wsparcia rówieśników
WRAŻLIWOŚĆ NA BODŹCE
• utrzymywanie poziomu pobudzenia na poziomie, z którym uczeń jest w stanie sobie poradzić
• unikanie pewnych określonych dźwięków
• minimalizowanie dźwięków w tle
• w ekstremalnych przypadkach stosownie zatyczek do uszu